﴿۲۷﴾ وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَب
و به خاطر بياور روزي را كه ظالم دست خويش را از شدت حسرت به دندان ميگزد و ميگويد: اي كاش با رسول خدا راهي برگزيده بودم.
راغب در مفردات گفته كلمه : (عض ) به معناى دندان گرفتن است، همچنان كه خداى تعالى فرموده : (عضوا عليكم الانامل - سر انگشتان خود به دندان بگزيد)
مؤلف: در روايات بسيارى در ذيل : (يقول يا ليتنى اتخذت مع الرسول سبيلا) آمده كه سبيل، على (عليه السلام) است، ولى اينگونه روايات مربوط به بطن قرآن و يا از قبيل تطبيق آيه با مصداق است نه تفسير.
جالب است که در سوره فرقان کلمه سبیل مرتب تکرار شده است, هفت بار به کار رفته است.
و تنها کلمه است که در ایه ۱۷ این سوره به الف ختم نشده است. شاید هدف توجه به این کلمه بوده باشد.
این سوره خود نیز با فرقان شروع شده است یعنی وسیله تشخیص راه صحیح از باطل.
سوره 25: الفرقان - جزء 18, 19
قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلًا ﴿۵۷﴾
دعای ندبه
ثُمَّ جَعَلْتَ أَجْرَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، مَوَدَّتَهُمْ فىکِتابِکَ، فَقُلْتَ: قُلْ لا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً، إِلَّاالْمَوَدَّهَ فِى الْقُرْبى وَ قَلْتَ: ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ وَ قُلْتَ: ما أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ، إلّا مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلى رَبِّهِ سَبیلاً، فَکانُوا هُمُ السَّبیلَ إِلَیْکَ، وَالْمَسْلَکَ إِلى رِضْوانِکَ
سپس مُزد محمد که درود تو بر او خاندانش باد؛ را دوستی آنان مقرّر کردی و در کتاب خود فرمودی: بگو من از شما مُزدی نمی خواهم، الا مودّت خویشانم. باز فرمودى: بگو همان اجر رسالتى را که خواستم؛ باز به نفع شما خواستم. و فرمودي: من از شما براي رسالت، پاداشي نمي خواهم جز كسي كه بخواهد راهي به جانب پروردگارش بگيرد پس آنان راه به سوي تو بودند، و راه به حريم خشنودي ات
أَیْنَ الْحَسَنُ أَیْنَ الْحُسَیْنُ؟ أَیْنَ أَبْناءُ الْحُسَیْنِ؟
صالِحٌ بَعْدَ صالِحٍ، وَ صادِقٌ بَعْدَ صادِقٍ،
أَیْنَ السَّبیلُ بَعْدَ السَّبیلِ؟ أَیْنَ الْخِیَرَهُ بَعْدَ الْخِیَرَهِ؟
یَابْنَ السُّبُلِ الْواضِحَهِ
اى فرزند راههاى روشن خدا
زیارت جامعه کبیره
أَنْتُمُ الصِّرَاطُ الْأَقْوَمُ (السَّبِيلُ الْأَعْظَمُ) وَ شُهَدَاءُ دَارِ الْفَنَاءِ وَ شُفَعَاءُ دَارِ الْبَقَاءِ
شماييد راه راست خدا و گواهان دار دنيا و شفيعان عالم قيامت شماييد
این سوره خود نیز فرقان است یعنی وسیله تشخیص راه صحیح از باطل.
لقب امام علی(ع)
روایات مختلفی وجود دارد که براساس آن‌ها پیامبر اسلام صفت «فاروق» را برای امام علی(ع) استفاده کرده است.[۳]
روایات شیعه
برخی روایات شیعه اشاره دارند که پیامبر اسلام، علی(ع) را فاروق معرفی کرده است:
روایات اهل سنت
منابع اهل سنت نیز روایاتی را نقل کرده‌اند که در آن‌ها امام علی(ع) فاروق نامیده شده است:
- پیامبر اسلام خطاب به امام علی(ع) فرمودند: تو اولین فردی هستی که به من ایمان آوردی.... تو صدیق اکبر و فاروقی هستی که بین حق و باطل جدایی می‌افکنی.[۶]
- پیامبر اسلام فرمودند: پس از من فتنه‌ای خواهد بود. در آن زمان از علی بن ابی‌طالب پیروی کنید... او صدیق اکبر و فاروق این امت است....[۷]
البته برخی منابع اهل سنت در راویان این احادیث تردید کرده و نقل آن‌ها را نپذیرفته‌اند.[۸]