(56) هُمْ وَ أَزْواجُهُمْ في‌ ظِلالٍ عَلَي الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ

(۵۶) آنها و همسرانشان در سايه‏ هاي (قصرها و درختان بهشتي) بر تختها تكيه كرده‏ اند!

(ازواج) به معنى همسران بهشتى، و يا همسران با ايمانى است كه در اين دنيا داشتند و اينكه بعضى احتمال داده اند به معنى همطرازان بوده باشد (مانند آيه 22 سوره صافات) در اينجا بسيار بعيد به نظر ميرسد،

سوره ۳۷: الصافات

احْشُرُوا الَّذِينَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا كَانُوا يَعْبُدُونَ ﴿۲۲﴾

كسانى را كه ستم كرده‏ اند با همرديفانشان و آنچه غير از خدا مى ‏پرستيده‏ اند (۲۲)

مِنْ دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَى صِرَاطِ الْجَحِيمِ ﴿۲۳﴾

گرد آوريد و به سوى راه جهنم رهبري‏شان كنيد

به خصوص اينكه أَرائِك جمع اريكه طبق گفته جمع كثيرى از مفسران و ارباب لغت به معنى تختهائى است كه در حجله گاه مي باشد.

تعبير به (ظلال) (سايه ها) اشاره به سايه هاى درختان بهشتى است كه تختهاى بهشتيان در لابلاى آن قرار گرفته، و يا سايه قصرهاى بهشتى است و همه اينها نشان ميدهد كه در آنجا نيز آفتابى وجود دارد ولى نه آفتابى آزار دهنده، آرى آنها در سايه مطبوع درختان بهشتى نشاط و سرور ديگرى دارند.

كلمه (ظلال) جمع (ظل) است كه به معناى سايه است. بعضى گفته اند: جمع ظله - به ضمه ظاء - است، كه به معناى سايبان (و چتر) يا سقف يا درخت و يا امثال اينها است كه مانع از نفوذ نور خورشيد مى شود. و كلمه (ارائك) جمع (اريكه) است كه به معناى هر چيزى است كه بدان تكيه كنند؛ مانند پشتى و متكا و امثال آن.

و معناى آيه اين است كه: ايشان يعنى اهل بهشت و همسرانشان كه در دنيا محرم ايشان بودند و از مومنات بودند، و يا حور العين كه همسران بهشتى ايشانند، در سايه ها و يا در زير سايبانهايى كه ساتر از آفتاب يا هر حرارت ديگرى است، قرار دارند، و بر پشتى ها به عزت تكيه مى كنند.

.. منظور از «ازواج» همسران برخي‌ها هستند كه در دنيا به آنها ملحق مي‌شوند ﴿أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ﴾[49] است, ﴿وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ﴾[50]است

سوره ۵۲: الطور

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ ﴿۲۱﴾

کساني که ايمان آوردند و فرزندانشان به پيروي از آنان ايمان اختيار کردند، فرزندانشان را (در بهشت) به آنان ملحق مي کنيم؛ و از (پاداش) عملشان چيزي نمي کاهيم؛ و هر کس در گرو اعمال خويش است! (۲۱)

يا همان حوري‌هاي آن عالَم هستند.

با اينكه ﴿لا يَرَوْنَ فيها شَمْساً وَ لا زَمْهَريراً﴾؛[51]ولي در هواي سايه‌گونه، اينها به سر مي‌برند.

سوره ۷۶: الإنسان

مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ لَا يَرَوْنَ فِيهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِيرًا ﴿۱۳﴾

اين در حالي است كه بر تختهاي زيبا تكيه كرده‏ اند، نه آفتاب را در آنجا مي‏بينند، نه سرما را. (۱۳)

وَدَانِيَةً عَلَيْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِيلًا ﴿۱۴﴾

و در حالي است كه سايه‏ هاي آن (درختان بهشتي) بر آنها فرو افتاده، و چيدن ميوه‏ هايش بسيار آسان است. (۱۴)

﴿…عَلَي الْأَرائِكِ مُتَّكِؤُنَ﴾ روي تخت‌ها تكيه زده هستند، اما ﴿عَلي‌ سُرُرٍ مُتَقابِلينَ بر تختها روبروي يكديگر تكيه زده‏ اند.﴾[8]نحوه‌اي است كه هيچ‌گاه از هم غيبت ندارند و هميشه يكديگر را مي‌بينند.